Kom van die bank af en ga mee op pad – kun jij deze lastige raadsels oplossen? Waar werden de natuurfilmpjes gemaakt? Herken je alle geluiden uit de audioverhalen? De volgende pagina’s laten je op een spannende manier de leukste uitstapjes bij ons in het natuurpark zien. Zin in meer? – dan hup de natuur in!
Al van veraf is hij te zien: het Hermannsdenkmal (het monument van Hermann) troont midden in het Teutoburgerwoud. In het jaar 9 na Christus hadden de Germanen het zwaar: de Romeinen namen alles mee wat ze maar konden krijgen. Ondanks dat de Germaanse stammen onderling met elkaar overhoop lagen, spanden ze dit keer samen in de strijd tegen de grootmacht uit Rome. Bij de slag om het Teutoburgerwoud wonnen de Germanen daadwerkelijk. Je ziet het: samen sta je echt sterk!
Tot aan het uitkijkplatform moet je de 100 treden van de wenteltrap beklimmen. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht over het Teutoburgerwoud.
Vlak bij het monument ligt ook het informatiecentrum „WALK“. Hier krijg je veel informatie en tips over uitstapjes in het natuurpark. Bovendien werken hier de medewerkers van het natuurpark.
Vanaf het Hermannsdenkmal in het Teutoburgerwoud tot aan de 364 meter hoge Velmerstot in het Eggegebergte is het maar 15 kilometer. Daartussen vind je veel leuke uitstapjes, die het natuurpark samengevoegd hebben tot een „ontdekkingstocht“. De bijbehorende verzamelkaart kun je bij elk station laten afstempelen en bij een volle kaart krijg je een verrassing! Alle uitstapjes worden verbonden door de met de lachende „Oh!“ weergegeven wandelpaden.
De Senne heeft als karig landschap een hele bijzondere geschiedenis: een groot gedeelte wordt al sinds lange tijd als militair terrein gebruikt. Hier heeft nooit intensieve landbouw plaatsgevonden. Veel zeldzame dieren en planten komen hier daarom nog voor. In de herfst bloeien er grote, lila heidevlaktes. Bij het „Eidechsenpfad” kom je zelfs runderen tegen. Ze grazen op de heidevlaktes en in het dennenbos. Daarbij vreten ze de kiemen van de bomen en het gras en „snoeien” ze de bomen en struiken. Hierdoor groeit het bos niet verder. De runderen worden geholpen door een paar Exmoorpony’s.
De wandeltochten door het beschermd natuurgebied beginnen bij het archeologische openluchtmuseum Oerlinghausen.
Wat is dat dan?
Nog altijd wonen er dwergen, bosgeesten en op goud zittende boskabouters in het Kalletal en het Extertal. Volg deze wezens – met goede schoenen aan – en wie weet vinden jullie
wel een schat.
Bij de SchiederSee is er altijd wat te doen! Over het gladde asfalt langs de noordoever „vlieg” je op je skates zo naar de uitkijktoren. En wat dacht je van waterfietsen terwijl je opa en oma een boottochtje maken?
Aan de zuidoever vind je het recreatiepark Funtastico met speeltoestellen, trampolines en nog veel meer actie.
Volg je een stukje de rivier, dan vind je in het Emmerauenpark de „Emmer Beach“ met veel speeltoestellen, een beachvolleybalveld en een zandstrand.
Een natuurbelevingspad met een vogelstation, verspringbanen, een dendrofoon en nog veel meer. Haal de routekaart uit de kist bij het startpunt.
En wat een geklepper! Wanneer je het ooievaarsdorp Elbrinxen nadert, hoor je de typische ooievaarsgeluiden al van verre. Vanaf mei kun je de jongen bewonderen die in hun nestjes aan het ravotten zijn.
In Hardehausen waan je je in het wilde westen – hier vind je wisenten in de weidevelden, die lijken een beetje op Amerikaanse buffels. Deze lijvige dieren wegen rond een ton en daarmee net zo veel als een schoolklas vol kinderen! Vanaf de grappig vormgegeven wisententoren kun je de dieren het beste bewonderen. Genoeg gekeken? – dan lekker klauteren
bij de „klimwisent”!
De streng beschermde wilde kat is zeer schuw en ’s nachts actief. Vrijwel niemand heeft hem tot nu toe gezien, maar de vachtsporen verraden dat hij in het Eggegebergte aanwezig is. De wilde kat is tevens de mascotte van ons natuurpark.
Teutus heet hij.
Op de plaats de wilde kat zich het prettigst voelt zijn veel goede verstopplekken en heel veel…muizen! Luister maar eens wat de boswachter daar over zegt!
Tijdens het wandelen in Willebadessen doe je bijzondere dingen zoals Gertrude in haar kamer wekken, springen van de Karelschans en op zoek gaan naar luie jagers. Laat je verrassen!
…heeft maar 10.000 inwoners, maar toch een ICE-station – en zelfs een eigen natuurpark. Hoe is dat zo gekomen? Ruim 150 jaar geleden vormde het Eggegebergte een natuurlijke grens voor de spoorwegenbouw. De bouw van een tunnel liep op de klippen en bij Altenbeken vond men de oplossing in een brug, hier ook wel viaduct genoemd.
Altenbeken is ook nu nog de spreekwoordelijke poort tot de wereld: in slechts vier uur ben je met de ICE in München! Geen tijd om ver te reizen? Je kunt met de trein naar Bad Driburg om over de Kaleidskop-Weg (caleidoscooproute) te wandelen, of een stukje verder naar Ottbergen voor de Natti-Route.
Hoe moet de trein rijden? Vanaf welk spoor vertrekt de trein naar München en hoe reis je via Bad Driburg naar Ottbergen?
Pak je zwembroek in en ga naar Godelheim – lekker baden aan de Wezer! Wanneer je genoeg hebt gezwommen, wachten er nog een paar speeltoestellen op jullie. Het terrein is reusachtig!
Maar het Wezerlandschap biedt nog veel meer: heb je wel eens gekajakt? Wat dacht je ervan om met het hele gezin met de kano of kajak op pad te gaan? Pas wel op voor de veerponten, deze hoor je bijna niet aankomen.
De Klippensteig brengt je omhoog door het beukenbos. Eenmaal boven staat je iets spannends te wachten: durf jij het vrijhangende uitkijkplatform Weser-Skywalk op?
In Kulturland Höxter vind je echt bonte weidevelden. Ze heten Magerrasen („magere” velden) omdat de bodem maar weinig voedingsstoffen bevat. Op de „droge velden“ ontbreekt ook nog eens water. Maar toch: het bloeit en groeit. De natuur heeft zich hier optimaal aangepast: planten in alle kleuren en dieren met bijzondere leefwijzen. Kijk maar eens goed!
Op allebei de foto’s zie je het heideblauwtje. In de rechter vlinderfoto zitten acht foutjes verstopt. Heb je ze gevonden? Klik ze aan met je muis.
In Ottbergen vind je een helemaal nieuw ontdekkingspad voor kinderen: de „Natti-Route“ begint direct bij het station. Tijdens de rondweg volg je het wandellogo met Natti, de gladde slang, die je zijn leefruimte laat zien. Je hoeft niet bang te zijn; ook in het echt zijn de gladde slangen niet giftig. Onderweg ontdek je veel spannende speeltoestellen, een „junglepoort” en veel sportieve uitdagingen. Uitrusten kan even later bij de waterspeeltuin langs de Nethe.
Zo oud als de Desenberg is, zo goed is hij ook zichtbaar. De ten noordoosten van Warburg gelegen „eilandberg“ steekt 150 meter boven het landschap uit. Bij de beklimming loop je helemaal om de berg heen. Van boven heb je een prachtig uitzicht; je kunt hier mensen van kilometers ver zien aankomen. Onderweg kun je ook de mooiste vlinder van deze regio bewonderen; de koninginnenpage.
Geen burcht zonder legende: in de tijd van Karel de Grote huisde aan de voet van de Desenberg een draak, die af en toe de omliggende plaatsen overviel. Karel de Grote heeft toen aangekondigd, dat degene die de draak doodt, een burcht op de Desenberg mag bouwen. Meerdere jonge mannen zijn tijdens hun poging om de draak te verslaan gesneuveld. Uiteindelijk liet een jonge ridder drie spiegels in zijn schild smeden. Toen de draak tijdens het gevecht op de ridder afstoof, hief hij zijn schild en de draak zag zichzelf drie maal! De draak schrok zich rot – hij zag ten slotte drie grote draken voor hem staan. De aarzeling van de draak gebruikte de jonge man om het reusachtige dier te doden. De ridder bouwde de Daseburg op de Desenberg. Eeuwenlang werd deze bewoond door de „familie van spiegel“ .
Het landschap voedt ons. Maar wat groeit waar en hoe ziet het eruit? Tijdens korte uitstapjes met jullie voertuigen langs de velden kun je van alles ontdekken. Wat doet de boer? Bewerkt hij de bodem, zaait hij nog of oogst hij al? Uit welke gewassen wordt meel gemaakt, of olie, of popcorn?
Wie meer van brood, kaas of ham houdt, vindt in het centrum van Nieheim het Westfalen Culinarium met een straat vol lekkere musea.
Wist je trouwens dat er weides voor bijen bestaan? Op de paarse velden groeit phacelia, een voedingsmiddel voor de bezige bijtjes. Met de GPS-route naar de fruitweide in Marienmünster-Vörden kom je nog veel meer te weten over de bijen. Op andere virtuele, dus onzichtbare, informatiepunten gaat het bijvoorbeeld over fruitsoorten en de juiste snoeivorm. Bij de coole avonturenspeeltuin onderweg kun
je je helemaal uitleven.
Kerken en kloosters zijn alleen al indrukwekkend vanwege hun grootte. We worden hier vanzelf stil. Bij een natuurpark horen ook grote kloostercomplexen, waar al van alles te
ontdekken valt.
Het klooster Corvey vlakbij Höxter werd bijna 1200 jaar geleden gebouwd. Om het UNESCO cultuurerfgoed Corvey ook voor gezinnen leuk te maken, worden er allerlei spannende rondleidingen aangeboden. Laat je leiden door de kasteelkat Minka! Hier kun je ook bijzonder potje „Corvey memory“ spelen. Of reis je liever naar de middeleeuwen en word je pelgrim op weg naar Corvey?
Andere grote kloostercomplexen vind je in Marienmünster en Dalheim. Kloosters staan bekend om hun tuinen. Alleen al in Dalheim omvatten ze een kwart van het oppervlak. Al lang geleden onthulden de kloosterbewoners de geneeskrachtige geheimen van planten.
In het zuiden van het natuurpark valt er veel bijzonders te ontdekken: in de buurt van Lichtenau ligt Blankenrode, de belangrijkste wüstung van Midden-Europa. Hier vind je een „luistermuseum” midden in het bos, waar je de allerlaatste dag van de middeleeuwse stad Blankenrode beleeft. Kijk naar de bomen en lok de bewegingsmelders uit. De geluiden en verhalen nemen je mee op een reis door de tijd naar het jaar 1393. Hier alvast een voorproefje:
Kijk rustig even rond. Herken je een paar resten van de wallen en de burchtheuvel?
De zwarte specht begeleidt je tijdens het ontdekkingspad in Marsberg/Meerhof. Hier kun je van alles beleven en uitproberen. Er zijn bruggen, uitkijkzetels en zelfs een heel vogelnest te beklimmen.
Wat er gebeurt er met het dode hout? Wat heeft de storm Friederike aangericht? Wat hebben de figuren van de Paaseilanden met de huidige klimaatverandering te maken? Hier kan je op eigen gelegenheid, door te kijken, luisteren en voelen, „jouw” bos ontdekken.
Je bent nu al een klein beetje bekend met de dieren en planten, die na het natuurherstel hun nieuwe thuis in of rond de Altenau gevonden hebben. Vind je ze ook terug tussen al die gehusselde letters? De woorden kunnen horizontaal, verticaal, van links naar rechts en omgekeerd staan! Wanneer je ze gevonden hebt, trek je met de muis een streep door de juiste letters.
De Altenau is een korte, ongeveer 30 km lange rivier. Hij kronkelt prachtig langs zijn nieuwe, oude bedding. Pas in 2017 werd het natuurherstel in de regio Lichtenau-Husen afgesloten. „Natuurherstel“ betekent, dat een rivier langzaamaan zijn oorspronkelijke, slingerende verloop weer terugkrijgt. Hierdoor stroomt het water in de rivier niet meer zo snel. Het water wordt verspreid over een grotere vlakte. Dat is bij zware regenval erg belangrijk, omdat er zo minder overstromingen plaatsvinden.
Jullie kunnen hier met eigen ogen zien, hoe de dieren en planten hun leefruimte weer terugveroveren. Eerste onderzoeken tonen aan, dat de zeldzame donderpadden alweer in de Altenau zwemmen.
Meer over natuurherstel ontdek je ook tijdens de GPS-route in Lichtenau-Husen. Dit pad heeft zeven virtuele informatiepunten en raadsels voor je in petto. De weidevelden rond de Altenau worden door vreedzame runderen beweid, je kunt probleemloos door de poortjes wandelen en over de stenen de rivier oversteken.
Op naar de stad! – Bielefeld biedt je alles wat je hart begeert. Het oriëntatiepunt van deze universiteitsstad, de hoog tronende Sparrenburg, ligt aan de rand van het natuurpark. Hoog op de toren of heel diep beneden in de kazematten – bij de Sparrenburg wordt het nooit saai. Hiervoor zorgt ook de „Sparrenburg-Rallye für Burgeroberer“ (Sparrenburgrally voor kasteelveroveraars)!
Andere „bezoekers” zien dat ook zo: nergens anders in Noordrijn-Westfalen overwinteren er zo veel verschillende vleermuizen. De grotendeels vorstbestendige kazematten van de burcht bieden de ideale omstandigheden voor deze dieren. 14 soorten – van de vroegvlieger tot aan de baardvleermuis – zijn hier al gespot.
In het dierenpark Olderdissen hebben ze voor deze vliegende zoogdieren een speciale vleermuizengrot gemaakt, die ook leuk is voor bezoekers. Vind je het berenverblijf, het muizen- en rattenhuis, de beverdam en het eekhoorntjesverblijf ook zo leuk? Ga dan snel naar de kinderboerderij! Het leuke aan het dierenpark Olderdissen is dat het gratis is!
In ons natuurpark vind je veel leuke dieren. Wanneer je rustig door het bos en de velden wandelt, kan je er ook een paar in het echt zien; een aantal zijn jammer genoeg alleen ’s nachts actief. Probeer voor de wandeling maar eens het memoriespel uit. Vind je alle setjes?
Klik op een kaartje naar keuze, dan wordt het kaartje omgedraaid. Wanneer je een setje hebt gevonden, dan deze kaartjes verdwijnen. Heb je het fout, dan draaien de kaartjes zich weer om en kun je het opnieuw proberen. Lukt het je alle acht setjes te vinden?
Naturpark Teutoburger Wald/Eggegebirge
Grotenburg 52
32760 Detmold
Tel. 05231 6279-61
Fax 05231 6279-42
info@naturpark-teutoburgerwald.de
Das spricht man so:
Dschi pi es – Pfad.
Das heißt:
Es gibt eine Beschreibung vom Weg.
Die Beschreibung kannst du auf dein Handy laden.
Dazu gibt es den QR-Code.
Den musst du in dein Handy ein∙lesen.
Dann gehst du den Weg entlang.
Und bekommst auf dem Handy Infos.
Und zwar Infos über den Weg.